Wieś założona w 1686 roku. 22 sierpnia 1914 zniszczona przez Rosjan, odbudowana po zakończeniu pierwszej wojny światowej.
We wsi gospodarstwa agroturystyczne. Świętajno noclegi
Miejscowość lokowana w 1686 r. w ramach osadnictwa szkatułowego. Wedle innych źródeł, miejscowość powstała w 1687 r. jako osada smolarzy. Była to osada targowa z prawem do 4 jarmarków w ciągu roku. Świętajno noclegi nad jeziorem
W czasie pierwszej wojny światowej w Świętajnie spłonęło 140 domów oraz kościół. Po odbudowie miejscowość nabrała charakteru małomiasteczkowego. Świętajno pokoje do wynajęcia
W 1933 r. w miejscowości mieszkało 1767 osób, a w 1939 r.– 1661 osób. Świętajno agroturystyka
Zabytki:
Budynki murowane z początku XX wieku (ul. Dworcowa, ul. Adama Mickiewicza, ul. Michała Żymierskiego). Świętajno noclegi domki
Szkoła wybudowana po I wojnie światowej.
Dawny kościół ewangelicki, wybudowany w latach 1918–1922 (w miejscu dawnego z 1908 roku, spalonego w 1914 roku).
Kościół baptystyczny, wybudowany w 1908 roku, w zastępstwie starszej kaplicy z 1883 roku, znajdującej się w Piasutnie. Zbór czynny był do 1986 roku, obecnie jako filialny zboru w Szczytnie.
Obelisk – fragment dawnego pomnika, poświęconego poległym w I wojnie światowej.
Z uwagi na położenie wśród lasów i jezior, gmina jest atrakcyjna turystycznie. Uroda i czystość wód , rozpostartych wśród rozległych drzewostanów, torfowisk, zagajników z bogactwem runa leśnego, stanowiskami roślin chronionych i mnóstwem dzikiej zwierzyny, czynią z gminy wyjątkowy region rekreacyjny i wypoczynkowy. Bogate kompleksy leśne, pozostałe po nieprzeniknionych borach i kniejach, są urzekającym swą powagą i spokojem, zasadniczym elementem krajobrazu, prawdziwą ostoją wielu gatunków roślin i zwierząt. Dominują tu drzewostany iglaste; sosnowe i świerkowe, mniej licznie występują gatunki liściaste (dąb, brzoza, osika, olsza, grab ). Warto wspomnieć o zbiorowiskach roślin torfowych (żurawina błotna, bagno zwyczajne, skalnica torfowa i inne ) i stanowiskach roślin chronionych (kosaciec syberyjski, pięciornik norweski, nasiędrzał pospolity, widłak goździsty, wawrzynek wilczełyko, turówka wonna, lilia złotogłów, rosiczka, storczyki ). Bogaty świat zwierzęcy reprezentują: jeleń, sarna, dzik, lis, wilk, ryś, borsuk, wiewiórka, kuna, bóbr, oraz liczne gatunki ptaków: dzięcioł, sójka, słonka, kraska, myszołów, jastrząb, bażant, kuropatwa, czapla siwa, żuraw, bocian biały. Większość wód obfituje w różne gatunki ryb, m.in. pstrągi, węgorze, szczupaki, okonie, liny sielawy.
Na terenie gminy działają koła myśliwskie, dobrze rozwinięta jest gospodarka leśna i rybacka (Nadleśnictwo Spychowo, Stanica PZW „Racibór”, sp. „Piasutno”.